Najbardziej tajemnicze i problematyczne wydaje się jednak domniemane sprowadzenie przez Henryka zakonu templariuszy i osadzenie ich w Opatowie. Kolegiata św. Marcina miałaby zatem być ufundowana przez księcia dla strażników Świątyni. Przypuszczenie to powstało w oparciu o zapiskę Jana Długosza w „Liber beneficiorum”, mówiącą, iż w portalu głównym kolegiaty opatowskiej, znajdowała się uszkodzona rzeźba przedstawiająca jego zdaniem zakonnych rycerzy, których powiązał z templariuszami. Rzeźby miał osobiście zniszczyć współczesny Długoszowi dziekan kolegiaty. Wszak zakon uległ kasacie przez papieża, a jego ostatni wielki mistrz Jakub de Molay spłonął na stosie w Paryżu 18 marca 1314 r.

  Czy w opatowskiej kolegiacie byli templariusze? ks. Tomasz Lis /Foto Gość

Niektórzy historycy wysunęli nawet przypuszczenia, że Henryk Sandomierski oraz jego wierny towarzysz Jaksa byli związani z templariuszami na zasadzie stowarzyszenia.

Książę, który nie znalazł palmy męczeńskiej w Ziemi Świętej, odnalazł ją podczas wyprawy na pogańskich Prusów w 1166 r.

Grób Święty

Historia Bazyliki Grobu Świętego zaczyna się wraz z przybyciem do Jerozolimy cesarzowej Heleny, matki cesarza Konstantyna Wielkiego (panował w latach 306-337), przyszłej świętej dwóch Kościołów - katolickiego i prawosławnego. Jej przyjazd w 326 r. związany był z ambitnym zamiarem odnalezienia miejsc najświętszych dla chrześcijan, w tym Grobu Pańskiego. Mimo, iż od ukrzyżowania Zbawiciela upłynęły bez mała trzy wieki, to jednak pamięć o grobie Józefa z Arymatei, w którym złożono ciało Chrystusa, przetrwała wśród Jego wyznawców. Przez kolejne lata, gromadzili się w tym miejscu, by wspólnie się modlić.

Wrogi chrześcijanom oraz innym wschodnim religiom cesarz Hadrian (cesarz rzymski w latach 117-138) nakazał w 135 r. przebudowę Jerozolimy w nowe miasto Aelia Capitolina. Wówczas też zapadła decyzja, by w miejscu Grobu Świętego powstała świątynia dedykowana Wenerze, zaś na gruzach zburzonej Świątyni Jerozolimskiej bazylika Jowisza Kapitolińskiego.

Sytuacja chrześcijan diametralnie zmieniła się po ogłoszeniu Edyktu mediolańskiego w 313 r. gwarantującego wolność wyznania. Przychylność cesarstwa chrześcijanie w dużej mierze zawdzięczali cesarzowej Helenie, gorliwej wyznawczyni Jezusa Chrystusa. To jej inicjatywie i zapałowi zawdzięczamy odnalezienie Drzewa Krzyża Świętego oraz odkrycie Grobu Pańskiego, nad którym po wyburzeniu rzymskich świątyń w 326 r. rozpoczęto wznoszenie Bazyliki. Poświęcona została w 335 r.