Sandomierz i Koszyce razem dla kultury przejdź do galerii

W Zamku Królewskim w Sandomierzu odbyła się konferencja prasowa inaugurująca międzynarodowe partnerstwo Muzeum Zamkowego w Sandomierzu z Wschodniosłowackim Muzeum w Koszycach. Wydarzenie związane było z realizacją projektu "Zamek otwarty – kompleksowa modernizacja zespołu budynków wystawienniczych i magazynowych Muzeum Zamkowego w Sandomierzu", dofinansowanego z Funduszy Europejskich (FEnIKS 2021–2027).

Współpraca na lata

– Dzisiejsza konferencja inauguruje oficjalnie naszą współpracę, wieloletnią współpracę z Muzeum w Koszycach, naszym słowackim partnerem w ramach projektu „Feniks, Zamek Otwarty” – podkreślił dr hab. Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.

Jak zaznaczył, zagraniczne kontakty są dla instytucji niezwykle istotne. Dotychczas współpraca rozwijała się głównie z litewskimi muzeami, m.in. w Trokach. Teraz przyszedł czas na pogłębienie relacji ze Słowacją. – Dawniej współpracowaliśmy z instytucjami w przygranicznym Bardejowie, a tym razem rozpoczynamy ją z Muzeum Wschodniosłowackim w Koszycach – dodał dyrektor.

Projekt "Zamek otwarty" potrwa do 2029 roku i obejmie szereg działań zarówno w Polsce, jak i za granicą. – Już wczoraj mieliśmy okazję częściowo tę współpracę zrealizować przy okazji prezentacji wyjątkowego znaleziska zabytków z brązu ze zbiorów Muzeum w Koszycach. Nasi partnerzy włączyli się też w wykłady online, które są integralną częścią działań edukacyjnych – przypomniał Getka-Kenig.

Dyrektor dodał, że fundamentem tej współpracy jest archeologia, a pomysł narodził się dzięki zaangażowaniu pracowników działu archeologicznego Muzeum Zamkowego. – Wszystko zaczęło się właśnie od archeologii. To dzięki pasji i konsekwencji naszych pracowników ta współpraca mogła dojść do skutku. Ale mamy nadzieję, że z czasem obejmie również inne dziedziny, korzystając z bogactwa zbiorów zarówno Koszyc, jak i Sandomierza – podsumował Getka-Kenig.

Symboliczny koniec i nowy początek

Dyrektor Wschodniosłowackiego Muzeum w Koszycach dr inż. Dominik Béreš zwrócił uwagę, że inauguracja współpracy zbiega się z końcem ważnej ekspozycji. – Jeden z najważniejszych skarbów epoki brązu z naszego regionu właśnie tutaj, w Sandomierzu, kończy swoją podróż po polskich muzeach, dokładnie dwa lata od jej rozpoczęcia w Koszycach. Wystawa odwiedziła m.in. Krosno, Rzeszów, Jarosław, Przemyśl i Bochnię. Gdzie coś się kończy, tam zaczyna się coś nowego – podkreślił.

Przypomniał, że muzeum w Koszycach, mające 155-letnią historię, jest jedną z najstarszych instytucji muzealnych w tej części Europy Środkowej. – To instytucja o bogatej tradycji, szczególnie w dziedzinie archeologii, z ogromnym zbiorem i dorobkiem badawczym przekazywanym przez pokolenia. Dzięki pracy wielu wybitnych archeologów udało się stworzyć kolekcję, która dziś stanowi fundament naszych badań i popularyzacji – mówił.

Zdaniem dyrektora, wschodnia Słowacja jest wyjątkowo bogata w stanowiska archeologiczne, a odkrycia takie jak prezentowany w Sandomierzu skarb z epoki brązu świadczą o randze regionu. – Dziś staramy się kontynuować tę tradycję, ale także nadać jej nowoczesny wymiar. Modernizacja i popularyzacja archeologii są w XXI wieku konieczne, aby odkrycia mogły wybrzmieć szerzej i trafić do współczesnego odbiorcy – zaznaczył.

Béreš podkreślił, że wspólne działania z Sandomierzem otwierają pole do wymiany doświadczeń między zespołami badaczy, historyków i archeologów. – Wspólnie możemy realizować projekty nie tylko naukowe, ale też edukacyjne i wystawiennicze. Dzięki temu nasze dziedzictwo stanie się bardziej dostępne i zrozumiałe. Ta współpraca, jestem o tym przekonany, przyniesie obopólne korzyści i będzie dla obu stron inspiracją – dodał.

Konferencje, wystawy, wymiana doświadczeń

Plan działań przedstawił Grzegorz Lipiec, główny specjalista ds. strategii kulturalnej i marketingu w Muzeum Zamkowym. – Bardzo się cieszymy, że udało się nawiązać tę współpracę i że tak szybko doszliśmy do porozumienia co do zakresu działań. Już od początku projektu zakładaliśmy, że partner zagraniczny odegra w nim ważną rolę. W latach 2025-2028 będziemy przede wszystkim spotykać się online, ale też odwiedzać się nawzajem – delegacje z Koszyc przyjadą do Sandomierza, a my udamy się na Słowację. Te spotkania będą okazją do wymiany dobrych praktyk i rozmów o kierunkach, które ostatecznie zostaną podjęte w 2029 roku. Wtedy planujemy konferencję naukową poświęconą nowoczesnym muzeom, czyli temu, jak instytucje kultury powinny funkcjonować we współczesnym świecie – zapowiedział.

Jak dodał, myślenie o współpracy sięga jednak znacznie dalej niż sama dekada realizacji projektu FEnIKS. – W kolejnych latach, między 2030 a 2035 rokiem, przewidziane są następne spotkania i inicjatywy. W planach jest konferencja o starych zbiorach w nowym świetle, poświęcona opracowaniu materiałów archeologicznych z naszych muzeów. Będą także spotkania robocze archeologów z Polski i Słowacji, a rezultatem ich prac mają być dwie duże wystawy. Pierwsza – „Mieczem i szablą” – skoncentruje się na orężu i nawiąże do cieszącej się wielką popularnością ekspozycji pokazywanej w Rzeszowie. Druga to wystawa archeologiczna, będąca podsumowaniem wspólnych badań i analiz prowadzonych przez nasze zespoły – wyliczał Lipiec.

– Tych działań jest naprawdę wiele i obejmują one zarówno naukę, jak i promocję oraz popularyzację dziedzictwa. Dlatego jesteśmy przekonani, że już wkrótce zaczniemy zbierać owoce tej współpracy. Czekamy na pierwszy wyjazd do Koszyc i na to, aby te ambitne plany zaczęły się materializować – podsumował.

"Zamek otwarty" to inwestycja, która obejmie nie tylko modernizację przestrzeni muzealnych, ale także intensywną działalność edukacyjną i kulturalną. Zgodnie z założeniami projekt potrwa do 2029 roku, a jego istotnym elementem będzie współpraca z zagranicznymi partnerami, w tym właśnie z Koszycami.