Cenne dokumenty i nieznane publikacje przejdź do galerii

Zadanie pod nazwą "Opracowanie zasobu archiwalnego i przygotowanie inwentarza w postaci elektronicznej zbiorów Archiwum Diecezji Sandomierskiej 1818-2023 - Etap 6" zrealizowane zostało w ramach programu "Wspieranie Działań Archiwalnych", organizowanego przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych ze środków przekazanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Całkowity koszt zadania wyniósł 39 256,10 zł, z czego dofinansowanie stanowiło kwotę 35 073 zł - informuje ks. Piotr Tylec, dyrektor Archiwum Diecezji Sandomierskiej.

W tegorocznej edycji programu opracowano pięć nowych zespołów aktowych ze zbiorów Archiwum. Były to spuścizny archiwalne: Wyższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu z lat 1820-2011 (353 jednostki archiwalne); Niższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu z lat 1924-1952 (189 jednostek archiwalnych); Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu z lat 1841-2020 (280 jednostek archiwalnych); Księży Demerytów z lat 1836-1885 (67 jednostek archiwalnych) oraz Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Kapłanów Diecezji Sandomierskiej z lat 1908-2003 (69 jednostek archiwalnych). Łącznie opracowano 958 kolejnych jednostek archiwalnych, których opisy znalazły się w "Inwentarzu Archiwum Diecezji Sandomierskiej". Pozycja ta udostępniona jest na stronie internetowej archiwum i łącznie zawiera już 8 667 pozycji. Zestawienie to jest ogromną pomocą dla historyków, regionalistów i badaczy przeszłości, którzy bardzo szybko mogą wytypować poszukiwane materiały źródłowe, a następnie skorzystać z nich w czytelni archiwum.

- Tegoroczne zadanie zaowocowało szeregiem ciekawych odkryć. Jednym z nich jest gazetka szkolna Koła Literackiego przy Niższym Seminarium Duchownym w Sandomierzu, zatytułowana "Ku Wyżynom". Publikacja ta zachwyca czytelników wysokim poziomem merytorycznym i unikatową tematyką. Do tej pory tytuł ten pozostawał całkowicie nieznany wśród badaczy prasy Sandomierza - stwierdza ks. Tylec.

Poruszające okazały się również wspomnienia i zapiski dotyczące osób przetrzymywanych przez Urząd Bezpieczeństwa w zarekwirowanym gmachu Niższego Seminarium Duchownego, gdzie mieściła się siedziba tej instytucji. Szczególną uwagę badaczy przyciągnąć mogą liczne spisy książek pochodzących ze skasowanych klasztorów w Królestwie Polskim, a przejętych przez Bibliotekę Seminaryjną w Sandomierzu. Stanowią one niezwykle cenny zbiór informacji o książnicach zakonnych oraz codziennym życiu w klasztorach. Wśród tych dokumentów znajdują się m.in. spisy dotyczące klasztorów franciszkanów w Zawichoście, franciszkanów reformatów w Rytwianach i Solcu oraz bernardynów w Radomiu. Nie mniej interesujący jest zbiór dokumentów z zespołu aktowego księży demerytów, dotyczący instytutu w Liszkowie nad Niemnem (obecnie Litwa). Część tych materiałów pochodzi bezpośrednio z XIX-wiecznej kancelarii konsystorskiej biskupa sejneńskiego, znanego również jako biskup augustowski - Pawła Straszyńskiego. Archiwalia te otwierają nowe rozdziały w badaniach nad wspólną historią naszego regionu i terenów dzisiejszej Litwy.

Dzięki realizacji tego zadania Archiwum Diecezjalne liczy na zwiększenie liczby osób korzystających z kościelnych zasobów źródłowych.