Bezcenna kolekcja dostępna

Cenne grafiki, pochodzące z kolekcji zgromadzonej przez ks. Jana Wiśniewskiego, można obejrzeć na prezentacji multimedialnej, która wzbogaciła stałą ekspozycję muzeum.

Litteraria i grafiki pochodzące z kolekcji ks. Jana Wiśniewskiego, znajdujące się niegdyś w jego muzeum pamiątek narodowych na plebanii w Borkowicach, stanowiące trzon zbiorów Muzeum Diecezjalnego, były tematem wykładu wygłoszonego przez dr Urszulę Stępień, kustosz instytucji, który towarzyszył prezentacji multimedialnej grafik oraz kuratorskiemu oprowadzaniu po wystawie czasowej "Ars epistolandi kiedy pisanie listów było Sztuką".

Myśl o pokazaniu cennego zbioru grafik gromadzonego przez ks. Wiśniewskiego, zapalonego kolekcjonera, miłośnika historii Polski i regionu, wymusiło poniekąd życie, a dokładnie brak sali, na ich wyeksponowanie, a także względy konserwatorskie. Zdigitalizowanie i udostępnienie ich w formie prezentacji multimedialnej umożliwia zapoznanie zwiedzających z tą niebywale cenną i ważną kolekcją, tak pod względem artystycznym, jak i historycznym.

- Zbiór grafiki, który znajduje się w zasobach naszego muzeum, ks. Wiśniewski kompletował pod względem wartości historycznej oraz ikonograficznej.  Przestrzenny zakres tej kolekcji - map, widoków  miast i zabytków, obejmował terytorium Polski w jej historycznych granicach, ponadto ryciny ukazujące  różne wydarzenia z dziejów ojczystych,  przedstawienia wybitnych postaci - mówiła dr Urszula Stępień. - Podobny klucz stosował przy gromadzeniu litterariów. Kolekcja obejmowała książki i rękopisy, listy, autografy, dokumenty królewskie, a także niezliczone materiały biograficzne i genealogiczne, które duchowny ofiarował do Archiwum Kapitulnego i Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Nie ma więc przesady w słowach ks. Wiśniewskiego, który charakteryzując swoją kolekcję pisał, że znajdowały się w niej "autografy wszystkich najważniejszych wielkości w naszym narodzie". Na wystawie udostępniamy ponad sto listów związanych z dziejami ojczystymi i wybitnymi postaciami. Kolekcja ta jako całość nie była dotychczas przedmiotem zainteresowania badaczy, jest to również pierwsza jej publiczna prezentacja, a zarazem druga z wystaw zorganizowanych przez Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu przybliżających zawartość kolekcji ks. Wiśniewskiego. W 2015 roku przygotowaliśmy bowiem ekspozycję przybliżającą postać ks. Jana Wiśniewskiego jako zbieracza grafiki.

  Ks. Andrzej Rusak, dyrektor Muzeum Diecezjalnego, zainaugurował prezentację multimedialną grafik ze zbioru ks. Wiśniewskiego. ks. Wojciech Kania

Ks. Jan Wiśniewski urodził się w 1876 roku  w Krępie koło Solca nad Wisłą. W 1893 roku  wstąpił do Seminarium Duchownego w Sandomierzu, gdzie w 1899 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Antoniego Ksawerego Sotkiewicza. Pracował jako wikariusz w parafiach: Kozienice, Cerekiew i Ćmielów. Od 1906 roku był nauczycielem religii w szkołach radomskich. W 1913 roku został mianowany proboszczem parafii Borkowice, gdzie pracował do śmierci w 1943 roku.

- W okresie swej kapłańskiej posługi prowadził działalność oświatową, charytatywną, patriotyczną i krajoznawczą, inicjując powstanie wielu szkół, towarzystw i stowarzyszeń, a także podejmując pracę w różnych organizacjach. Całe życie poświęcił również na pracę badawczą. Zainspirowany XIX-wiecznymi badaniami geograficzno-historycznymi, opracował i wydał nakładem własnym 15 tomów "Monografii dekanatów i historycznych opisów kościołów". Na szczególną uwagę zasługuje kolekcjonerstwo ks. Jana Wiśniewskiego, wyrosłe z ducha XIX-wiecznych zainteresowań narodową historią - podkreślała zasługi duchownego kustosz sandomierskiego muzeum. - Zgromadził niezwykłą kolekcję o charakterze artystycznym i patriotyczno-narodowym, zadziwiającą bogactwem i różnorodnością, której część stała się filarami zbiorów prezentowanych w sandomierskim Muzeum Diecezjalnym.

Ks. Wiśniewski gromadzone zabytki udostępniał szerokiemu gronu odbiorców, poprzez wypożyczenie ich na wystawy organizowane przez placówki muzealne i naukowe w kraju, jak również zapraszając do oglądania ich w swoim borkowickim "muzeum pamiątek narodowych".

Warto podkreślić, iż w kolekcji grafik, zgromadzonej przez duchownego, znalazło się 20 miedziorytów pochodzących ze słynnego dzieła "Samuelis liberi baronis de Pufendorf De rebus a Carolo Gustavo Sveciae rege Gestis Commentariorum Libri septem", zawierającego ryciny powstałe w oparciu o rysunki Eryka Dahlberga, przedstawiające wydarzenia z czasów wojny północnej oraz miejscowości, zamki oblegane przez wojska szwedzkie, a także ryciny ilustrujące Księgę Rodzaju autorstwa Johanna Sadelera, flamandzkiego rytownika, żyjącego w drugiej połowie XVI stulecia. Prace Sadelera znajdują się m.in. w zbiorach Rijksmuseum w Amsterdamie, British Museum oraz Metropolitan Museum of Art.