Wszystko o Lasowiakach

Na jego szlaku znalazły się m.in. Baranów Sandomierski, Nowa Dęba, Rudnik nad Sanem, Stalowa Wola, Tarnobrzeg oraz Ulanów.

Wczoraj festiwal zawitał do Tarnobrzega, gdzie zagości do niedzieli. Na tarnobrzeżan czeka cykl interesujących wydarzeń pod tytułem "Dary Lasowiackiej Ziemi". Zainicjował go czwartek znany artysta malarz i twórca cyklu malunków na stodołach i ścianach w całej Polsce Arkadiusz Andrejkow, który na budynku, stojącym na wiślanym wale, niedaleko dawnej Kopalni Siarki "Machów", w sąsiedztwie Jeziora Tarnobrzeskiego, stworzył mural przedstawiający Marię Kozłową.

- Mural ma nieduży, bardzo przyjemny format, gdyż nie wymaga korzystania z rusztowania, czy podnośnika - mówi Arkadiusz Andrejkow. Zdradza także swoją technikę malowania muralu. - Przenoszę fotografie na ścianę za pomocą siatki kwadratów, jest to tradycyjna, szkolna technika, którą zapewne większość osób kojarzy ją z zajęć plastycznych w szkole. Obraz powstaje na ścianie wyłożonej płytkami, które nie są dobrym materiałem i przyznam się, że po raz pierwszy maluję na takim podłożu. Farby nanosi się dość komfortowo, dzięki położonemu solidnemu gruntowi. Mam nadzieję, że zapewni on trwałość malunku i nie dojdzie do jakiś odprysków  dodał artysta.

  Arkadiusz Andrejkow przy pracy nad muralem przedstawiającym Marię Kozłową. Marta Woynarowska /Foto Gość

Wybór bohaterki muralu i miejsc na jego powstanie nie był przypadkowy.

- Założycielka zespołów ludowych "Lasowiaczki" i "Cyganianki", artystka ludowa, regionalistka, a także mieszkanka Machowa, który musiała opuścić kiedy w miejscu jej rodzinnej wioski powstała kopalnia siarki. Artystka nigdy nie zapomniała o swojej rodzinnej ziemi i tęskniła za nią przez całe swoje życie. Dzięki muralowi w symboliczny sposób Maria Kozłowa wróci do swojej ukochanej wioski - zauważa Renata Domka z Tarnobrzeskiego Domu Kultury, jednego z dziesięciu podmiotów, współpracujących z Województwem Podkarpackim, głównym organizatorem II Festiwalu Kultury Lasowiackiej.

Dzisiaj natomiast moc interesującej zabawy czekało na najmłodszych, dla których w Regionalnym Centrum Promocji Obszaru Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły instruktorki z Tarnobrzeskiego Domu Kultury przygotowały warsztaty plastyczne, podczas których dzieci dowiedziały się kim byli Lasowiacy, gdzie mieszkali, jak żyli. Poznały także charakterystyczne wzory lasowiackie, które zdobiły odzież, a także naczynia i sprzęt codziennego użytku. Uczestnicy w nagrodę otrzymali książeczkę wydaną przez Tarnobrzeski Dom Kultury "Jestem mały Lasowiaczek" autorstwa Renaty Domki z ilustracjami Agnieszki Stanielewicz, oraz lasowiacką lalkę Przytulankę.

  Warsztaty plastyczne dla dzieci w siedzibie Centrum Natura 2000. Marta Woynarowska /Foto Gość

Również w Centrum Natura 2000, Janusz Wepsięć, jego pracownik, przyrodnik, opowiedział o dawnej Puszczy Sandomierskiej i jej dzisiejszych znikomych pozostałościach - Lesie Zwierzynieckim i dolinie rzeki Smarkata.

Przyrodnik przypomniał także jak duży obszar zajmowała Puszcza Sandomierska.

Niestety z dawnych borów pozostały tylko niewielkie echa, jak zauważył J. Wepsięć.

Jeszcze dzisiaj będzie można wysłuchać wykładu dr Elżbiety Wiącek z Instytutu Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, prawnuczki Wojciecha Wiącka, przedwojennego senatora, w którym poruszy temat pamięci o Machowie i obecności kultury lasowiackiej w twórczości jej krewnej – Marii Kozłowej. Po wystąpieniu wykładowczyni z UJ, odbędzie się debata o tym co to znaczy dzisiaj być Lasowiakiem i kto nim jest. Początek o godz. 18 w TDK.

W niedzielę 11 września natomiast w ramach tarnobrzeskiej części festiwalu, na placu Bartosza Głowackiego odbędzie się kiermasz lasowiacki, na którym pojawią się stoiska ze zdrową żywnością i rękodziełem. - Będzie można spróbować lasowiackich przysmaków, wykonać własnoręcznie bibułkowe kwiaty, czy ozdobić w lasowiackie wzory koszulki, które zaprezentuje Fundacja GA MON. Efekty pracy twórczej mieszkańców miasta prezentować też będą Tarnobrzeskie Centrum Seniora oraz Fundacja Tu Jestem. Uczestnicy będą mogli także zagrać w grę planszową "Lasowiak", którą zaprezentuje Biblioteka Pedagogiczna w Tarnobrzegu, a odwiedzając Podwórko Dziadka Jana poznają drewniane zabawki wykonane przez artystę Jana Puka. Na podwórku odbywać się będą zabawy i gry rodzinne, dzięki którym odwiedzający poznają życie Lasowiaka, dawne zawody, czy zajęcia na wsi lasowiackiej. Stoiska te zostaną przygotowane przez Miejski Dom Kultury w Stalowej Woli - informuje Renata Domka.

Nie zabraknie występów artystycznych w wykonaniu: Małych Lesioków działających przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Tuszymie, "Wydrzowian", którzy przedstawią widowisko obrzędowe "Wesele", a "Jamniczanki" - "Pranie". Z repertuarem ludowych przyśpiewek i piosenek na scenie pojawią się "Ocicanki", natomiast Zespół Ludowy "Cyganianki", świętujący w tym roku 25-lecie działalności, wykona najpiękniejsze lasowiackie pieśni. Zespół częstować też będzie swoim lasowiackim specjałem – kapustą z grochem, która widnieje na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na scenie pojawią się także Chór Lasowianka oraz Kapela Lasowianka ze Stalowej Woli.

Festiwal zawita również do Ulanowa, gdzie w sobotę w ramach cyklu "Tradycje wodą niesione", gdzie będzie można obejrzeć wystawę plenerową "Nadrzecze krajobrazy", zagrodę lasowiacką, występy, wziąć udział w warsztaty i kupić coś na lasowiackim jarmarku. Będzie również spektakl przedstawiający tradycyjny chrzest flisacki oraz spływy galarami i kajakami.

W niedzielę na swoją część festiwalu zaprasza na godz. 14.30 Zamek w Baranowie Sandomierskim, o lasowiackim jadle i w ogóle o tradycyjnych polskich przysmakach opowie podczas  otwartych warsztatów kulinarnych dla dzieci najbardziej znany polski kucharz Karol Okrasa. Na dziedzińcu zamkowym oprócz lasowiackiej kuchnia, pojawi się także rękodzieło oraz "Lasowiacka Suita" w wykonaniu Orkiestry Kameralnej pod dyrekcją Edwarda Horoszko.

II Festiwal Kultury Lasowiackiej rozpoczął się 4 września Mszą św. w Porębach Dymarskich i oficjalnym otwarciem w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, zakończy się zaś 18 września w Stalowej Woli. Szczegółowy program całego festiwalu znajduje się na stronie internetowej wydarzenia (TUTAJ)

"Gość Niedzielny" objął patronat nad tarnobrzeskim cyklem wydarzeń II Festiwalu Kultury Lasowiackiej.