Sandomierz. Jagiełło u Matejki

Jej otwarcie zbiegło się nie przypadkowo z 612. rocznicą grunwaldzkiej wiktorii.

Na ekspozycji zgromadzonych zostało dziewięć unikalnych prac autora "Bitwy pod Grunwaldem", ukazujących postać pierwszego Jagiellona na polskim tronie lub z nią związanych. Prezentowane są zarówno obrazy olejne, rysunki, jak i grafiki, a wśród nich szkic malarski (z 1872 roku) do wspomnianego dzieła, użyczony przez Muzeum Zamkowe w Malborku. Szkic był darem malarza dla warszawskiego finansisty Dawida Rosenbluma, nabywcy płótna ukazującego starcie polsko-krzyżackie w 1410 roku. Ponadto można zobaczyć mało znany, a piękny obraz "Chrzest Warneńczyka" (z 1881 roku), którego dzieje mogłyby stać się świetnym materiałem na film sensacyjny; jedną z wczesnych prac pt. "Władysław Jagiełło i Witold modlący się przed bitwą pod Grunwaldem" z 1855 roku; "Założenie Szkoły Głównej" (z 1888 roku) z cyklu "Dzieje cywilizacji w Polsce"; szkice "Ślub Jadwigi z Jagiełłą" oraz nagrobka Jagiełły z katedry na Wawelu, a także drzeworyt według rysunku Matejki autorstwa Floriana Cynka i Jana Stifiego - "Jagiellonidzi", ukazującego małych Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka.

  Szkic malarski (z 1872 roku) do "Bitwy pod Grunwaldem". Marta Woynarowska /Foto Gość

Wystawę uzupełniają obraz Zdzisława Lenartowicza, ucznia Matejki i zarazem jednego z założycieli sandomierskiego muzeum, oraz zabytki archeologiczne przekazane przez niego do zbiorów nowopowstającej placówki.  

- Jest to ważne wydarzenie nie tylko w historii naszego muzeum, ale również na szerszą skalę artystyczno-historyczną. Temat obecności Jagiełły w twórczości Jana Matejki stanowi novum. Jest to pierwsza wystawa prezentująca dzieła mistrza w sandomierskim muzeum, co do której mamy zupełną pewność, w latach 60. ubiegłego wieku odbyła się bowiem ekspozycja poświęcona Janowi Matejce, ale oprócz plakatu nie zachowały się żadne inne materiały, informacje. Niewykluczone, iż były to jedynie reprodukcje, zwłaszcza, że działo się to w pierwszych latach działalności naszej placówki, wznowionej po II wojnie światowej - zauważył dr Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. - Dlaczego akurat Jagiełło i Matejko? Otóż Władysław Jagiełło jest jednym z najbardziej sandomierskich, jeśli można użyć takiego sformułowania, królów polskich. Wielokrotnie odwiedzał Sandomierz, był stałym bywalcem tutejszego zamku.

  - Jest to ważne wydarzenie nie tylko w historii naszego muzeum, ale również na szerszą skalę artystyczno-historyczną - powiedział podczas konferencji prasowej dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu Mikołaj Getka-Kenig. Marta Woynarowska /Foto Gość

Na bliskie związki założyciela dynastii Jagiellonów z Sandomierzem zwrócił uwagę dr hab. Tomisław Giergiel, który razem z dyrektorem muzeum oraz Karoliną Garą i Anną Jeznach tworzyli zespół kuratorski przygotowujący wystawę.

- Władysław Jagiełło według zachowanych przekazów przebywał w Sandomierzu około 70 razy, najwięcej spośród polskich władców. Po zwycięskiej bitwie z Krzyżakami przekazał do tutejszej kolegiaty wspaniałe dary - relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego oraz nieco tajemnicze rzeźby z Dzierzgonia, niezachowane do dzisiaj, o których wspomina Jan Długosz. Sandomierz zawdzięcza Jagielle jeszcze wiele innych darów, fundacji, jak chociażby słynne freski bizantyńsko-ruskie w prezbiterium katedry.  W Archiwum Kapitulnym do dzisiaj przechowywane są oryginalne pergaminy z nadaniami Jagiellona na rzecz sandomierskiego Kościoła - informował T. Giergiel.

  "Władysław Jagiełło i Witold modlący się przed bitwą pod Grunwaldem", 1855 rok, olej na płótnie. Marta Woynarowska /Foto Gość

Wystawa "Jagiełło - Matejko. Król w twórczości Mistrza" wpisuje się w cykl poświęcony dziedzictwu sandomierskiemu, który Muzeum Zamkowe w Sandomierzu zamierza prezentować w kolejnych latach, a rozpoczęty przez zamkniętą przed paroma tygodniami ekspozycję "Szlachta sandomierska na Sejmie Wielkim 1788-1792".

Eksponaty udostępniły Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie i Muzeum Zamkowe w Malborku, posiadające najbogatsze zbiory dzieł Matejki.

Patronat honorowy nad wystawą objęli Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego oraz Burmistrz Sandomierza.

Patronat medialny nad wystawą objął "Gość Niedzielny".