Nowy numer 17/2024 Archiwum

Nisko. Zmarła Maria Mirecka-Loryś

W wieku 106 lat zmarła Maria Mirecka-Loryś, zasłużona dla powiatu niżańskiego, uczestniczka ruchu oporu podczas II wojny światowej, społeczniczka i działaczka polonijna.

Maria Eleonora Mirecka-Loryś urodziła się w Ulanowie. Gimnazjum ukończyła w Nisku i podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które przerwał wybuch II wojny światowej.

Od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. W latach 1939-1945 należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, a następnie całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego, a wiosną 1945 r. - Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Przyjęła pseudonim "Marta".

23 maja 1943 r. uczestniczyła w konspiracyjnym odnowieniu ślubów na Jasnej Górze, które 7 lat wcześniej, podczas pielgrzymki, złożyła polska akademicka młodzież. W 36-osobowej grupie M. Mirecka reprezentowała Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie.

Zagrożona aresztowaniem w grudniu 1945 r. M. Mirecka-Loryś opuściła Polskę i ostatecznie zamieszkała z mężem w Chicago. Stamtąd też wyjeżdżała na Kresy, najpierw z siostrą Heleną, a potem sama, odwiedzając brata pracującego w Ukrainie - ks. Bronisława Mireckiego. Jadąc tam, chociaż było to zabronione, zawoziła medaliki, różańce, obrazki, których brakowało. Dlatego żartobliwe nazywano ją "Bożą przemytniczką".

Maria Mirecka-Loryś została uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi. 3 maja 2006 r. z rąk prezydenta Lecha Kaczyńskiego otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. 12 lutego 2016 r., tym razem od prezydenta  Andrzeja Dudy - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy