Pamięci sandomierskich Kolumbów przejdź do galerii

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk na Zamku Królewskim w Sandomierzu pośmiertnie odznaczył Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski śp. kpt. Tadeusza Kucharskiego pseudonim „Rzewuski” i Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości śp. kpr. pchor. Jerzego Tadeusza Kucharskiego pseudonim „ Lis”.

Okazją do wręczenia odznaczeń była 75. rocznica bitwy pod Pielaszowem i rozpoczęcia na terenie Sandomierszczyzny akcji „Burza”. Obchody rocznicy  jednej z największych bitew Armii Krajowej na Sandomierszczyźnie rozpoczęły się na Zamku Królewskim, gdzie przyznane przez Prezydenta RP odznaczenia w imieniu poległych żołnierzy AK odebrali: Jerzy Kapka ‒ wnuk kpt. Tadeusza Kucharskiego „Rzewuskiego” oraz Marcin Kapka ‒ wnuk stryjeczny kpr. pchor. Jerzego Tadeusza Kucharskiego „Lisa”. Następnie przybyli goście mogli wysłuchać wykładu wygłoszonego przez Roberta Piwko o życiu obu odznaczonych żołnierzy oraz obejrzeć przedstawiające ich w różnym momentach życia fotografie .

Następnego dnia w kościele pw. św. Józefa w Sandomierzu odprawiono Mszę św. za poległych żołnierzy Armii Krajowej poległych pod Pielaszowem. Eucharystii przewodniczył ks. Jerzy Dąbek, proboszcz parafii. ‒ Kościół św. Józefa jest miejscem wyjątkowym dla upamiętniania bitwy pod Pielaszowem. W minionych latach ta parafia była oparciem dla kombatantów. Ksiądz Zygmunt Niewadzi, ówczesny proboszcz, wspierał ich nie tylko duchowo, ale także organizacyjnie. Pomagał przy opiece nad miejscami pochówku i  pamięci – mówił R. Piwko. W modlitwie wzięli udział parlamentarzyści, władze samorządowe, kombatanci, poczty sztandarowe oraz przedstawiciele Wojska Polskiego.

Burmistrz Sandomierza Marcin Marzec stwierdził, że rocznica bitwy pod Pielaszowem to jedno z najważniejszych wydarzeń patriotycznych, jakie w ciągu roku odbywają się w mieście. ‒ W bitwie zginął kwiat młodzieży sandomierskiej. To nasi przodkowie, to nasi mieszkańcy ginęli w obronie Sandomierza, w obronie kraju. Winni jesteśmy im wielki szacunek ‒ powiedział M. Marzec.

Sandomierskie uroczystości zakończyły się na cmentarzu katedralnym odmówieniem modlitwy oraz złożeniem wieńców na mogile poległych pod Pielaszowem. W niedzielę w godzinach popołudniowych została także odprawiona Msza św. w Pielaszowie w miejscu, gdzie rozegrała się bitwa między oddziałami Armii Krajowej a wojskami Wermachtu.

Jak podkreślał R. Piwko z Delegatury IPN w Kielcach, nadrzędnym celem tych spotkań jest przypomnienie postaci bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej uczestników i ofiar bitwy, ale także ofiar represji. Jak również osób, które w okresie późniejszym troszczyły się o to, aby pamięć o bitwie pod Pielaszowem nie zginęła.

– Kpt. Tadeusz Kucharski urodził w 1897 r. w Walentynowie w okolicach Kutna. Był synem Kajetana i Zofii z domu Piaseckiej. Został wychowany w poszanowaniu dla polskich tradycji niepodległościowych. W okresie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 r. jako ochotnik wstąpił do Legii Akademickiej. Walczył na froncie ukraińskim, m.in. w obronie Lwowa, pod Kamionką Strumiłową, Żółkwią, Sokolnikami. W 1920 r. został mianowany na stopień podporucznika. W latach 1921‒1929 r. służył w szeregach 4 Pułku Saperów w Sandomierzu. Tam poznał Bronisławę Brodzką z którą założył rodzinę. W latach 30. XX w. Tadeusz Kucharski pełnił wysokie funkcje w Wojsku Polskim. Od 1930 r. był kierownikiem Zarządu Fortecznego w Toruniu. Następnie w 1936 r. został przeniesiony na Wybrzeże. Tam pełnił obowiązki zastępcy szefa fortyfikacji Wybrzeża Morskiego w Gdyni. W czasie wojny obronnej 1939 r. dowodził 16 Batalionem Saperów, który stanowił część 16 Dywizji Piechoty. Po zakończeniu działań zbrojnych wrócił do Sandomierza i włączył się w działalność struktur polskiego podziemia niepodległościowego. Kpt. Tadeusza Kucharskiego uznaje się za ostatniego komendanta obwodu AK Sandomierz. W grudniu 1944 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN. Po opuszczeniu aresztu „bezpieki” w Lublinie wrócił do Sandomierza. W ostatnich latach życia zmagał się problemami zdrowotnymi. „Rzewuski” zmarł w 1952 r. Jego ciało spoczywa na cmentarzu katedralnym w Sandomierzu. W listopadzie 2018 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pośmiertnie odznaczył kapitana Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Jerzy Tadeusz Kucharski „Lis” był synem Tadeusza i Bronisławy z domu Brodzkiej. Urodził się w 17 czerwca 1926 r. w Sandomierzu. Dzieciństwo i młodość spędził w miastach ‒ miejscach służby swojego ojca. Przed wojną ukończył szkołę powszechną w Gdyni. Podczas okupacji wraz z rodzicami i siostrą mieszkał w Sandomierzu. Pracował, a jednocześnie włączył się w działalność konspiracyjną. Uczestniczył w tajnym nauczaniu jako uczeń gimnazjum i liceum. W 1944 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. Był również żołnierzem podobwodu AK Sandomierz. W ramach akcji „Burza” służył w szeregach batalionu kpt. Ignacego Zarobkiewicza „Swojaka”. Kpr. pchor. Jerzy Tadeusz Kucharski „Lis” zginął śmiercią żołnierza w trakcie bitwy pod Pielaszowem (30 lipca 1944 r.). Jego ciało zostało złożone w masowym grobie. Wiosną 1945 r. zostało ekshumowane i przeniesione na cmentarz katedralny w Sandomierzu.