Nowy Numer 16/2024 Archiwum

Perła COP

5 lutego 1937 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził realizację budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Głównym jego autorem był ówczesny wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski.

COP zlokalizowano w tzw. trójkącie bezpieczeństwa, czyli w widłach Wisły i Sanu.

COP   COP
Eucharystii przewodniczy bp Krzysztof Nitkiewicz
Andrzej Capiga /Foto Gość
Budując go w tym właśnie miejscu Eugeniusz Kwiatkowski zamierzał dokonać faktycznego połączenia całego kraju. Chodziło mu również o przemieszczenie przemysłu z okręgu górnośląskiego i rozszerzenie wewnętrznego rynku zbytu o chłonne tereny wschodnie - tłumaczy Dionizy Garbacz, dziennikarz i regionalista.

O lokalizacji zdecydowały też czynniki demograficzne.

- Tereny, na których wbudowano COP, były, poza kresami wschodnimi, najbardziej zacofanym gospodarczo terenem, o najniższej stopie życiowej i najwyższym przeludnieniu w rolnictwie. Zamieszkiwało je ponad 5,6 mln osób, w tym tylko 17,3 proc. w mieście - dodaje Dionizy Garbacz.

COP   COP
Przemarsz ulicami miasta
Andrzej Capiga /Foto Gość
Przy budowie samych tylko Zakładów Południowych (obecna Huta „Stalowa Wola”), pracowało, jak podaje Melchior Wańkowicz w „Sztafecie", prawie 7,5 tys. osób. Ich uroczyste otwarcie, z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego, nastąpiło 14 czerwca 1939 r. Przy zakładzie powstały również osiedla zwane koloniami: Dyrektorską, Urzędniczą, Majsterską i Robotniczą. W sumie 970 mieszkań o różnym standardzie i wielkości.

- 2017 rok będzie obfitował w różnego rodzaju wydarzenia związane z 80. rocznicą powstania COP. Będziemy w nich pokazywali, że COP to genialna idea II Rzeczypospolitej, do której dziś chcemy nawiązywać nie tylko pod względem gospodarczym, ale też patriotycznego wychowania. COP to najpiękniejsze dziecko niepodległości z 1918 r. Chcemy zaszczepiać ducha patriotyzmu młodemu pokoleniu, by było dumne ze Stalowej Woli - zapewnił prezydent miasta Lucjusz Nadbereżny podczas inauguracji jubileuszu w Miejskim Domu Kultury.

COP   COP
Uroczystą sesję Rady Miejskiej otworzył Stanisław Sobieraj
Andrzej Capiga /Foto Gość
Obchody rozpoczęły się Mszą .św. w intencji Eugeniusza Kwiatkowskiego i budowniczych Centralnego Okręgu Przemysłowego, której, w bazylice konkatedralnej w Stalowej Woli, przewodniczył ordynariusz sandomierski bp Krzysztof Nitkiewicz.

Zdaniem ordynariusza Eugeniusz Kwiatkowski, wybitny ekonomista, polityk, mąż stanu zobaczył oczyma duszy wielkość Rzeczypospolitej, pomimo spowodowanego rozbiorami głębokiego rozdarcia wspólnoty narodowej pod względem duchowym i materialnym.

COP   COP
Artystyczne czytanie mowy programowej Eugeniusza Kwiatkowskiego
Andrzej Capiga /Foto Gość
Jego plany i działania przyniosły rozkwit przemysłu ciężkiego, zbrojeniowego, chemicznego oraz gospodarki morskiej. Przyczyniły się do spadku bezrobocia spowodowanego kryzysem ekonomicznym i przeludnieniem wsi. To była droga do budowania narodowej wspólnoty i jej obrony przed zewnętrznymi wrogami. Gdyby nie dalekosiężna i ambitna wizja Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz determinacja w jej realizowaniu, nie powstałaby również Stalowa Wola. Budowa Zakładów Południowych, będących jedną z najważniejszych inwestycji COP, stała się bezpośrednią przyczyną powstania miasta, które świętuje 80 lat swojego istnienia - podkreślił ordynariusz.

W MDK zaś odbyła się uroczysta Sesja Rady Miejskiej, gdzie zebrani usłyszeli mowę programową wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego wygłoszoną 5 lutego 1937 r. podczas obrad Komisji Budżetowej sejmu. Obejrzeli też film dokumentalny „C.O.P. Stalowa Wola” z 1938 r. w reżyserii Jerzego Gabryjelskiego.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy