Święcenie pokarmów, straż u Grobu Pańskiego, czuwania modlitewne - to klimat wielkosobotniego oczekiwania na Wigilię Paschalną.
- Oprawa tego dnia zależy od tradycji danego regionu, obyczajów regionalnych czy obrzędowości danej społeczności, a nawet parafii. Przedpołudnie to zwyczajowe święcenie pokarmów połączone z nawiedzeniem Grobu Pańskiego i osobistą modlitwą. W wielu rejonach tego dnia nie wykonuje się czynności, które powodują hałas ze względu na złożenie Chrystusa w grobie. Już starodawna liturgia powtarzała, że „Król zasnął”. W innych rejonach obchodzona jest swoista żałoba po śmierci Chrystusa. Wszystko po to, aby z radością powitać Niedzielny poranek zmartwychwstania – wyjaśniał Antoni Krawczyk, ostrowiecki regionalista.
Prawie we wszystkich parafiach trwają osobiste lub grupowe adoracje modlitewne przy Grobie Pańskim, przy którym tradycyjną straż trzymają druhowie strażacy lub specjalne kompanie o różnych nazwach: Turnioki, Straż Grobowa, Turki, itp.
- Tę tradycję przejmujemy od starszych strażaków. Od Wielkiego Piątku aż do Niedzieli Zmartwychwstania czuwamy przy Grobie Chrystusa na pamiątkę postawionej tam straży świątynnej – wyjaśnia Piotr Kuraś z pod ostrowieckiej miejscowości.
Wiele tradycji związanych jest także z samą obrzędowością obchodów Wigilii Paschalnej i poranka zmartwychwstania.
W Koprzywnicy w kościele pw. Matki Bożej Różańcowej zwyczajem, który przyciąga tłumy turystów będzie „bziukanie” ognia. Strażacy wydmuchując na płonące pochodnie z ust naftę, oświetlą drogę księdzu niosącemu monstrancję.
W Iwaniskach w Wielką Sobotę tuż przed północą wierni będą uderzać w bęben, który oznaczać będzie zmartwychwstanie Chrystusa. Zwyczaj ten kultywowany jest od XIX wieku. Tradycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Ci, którzy dostępują zaszczytu bębnienia, później uczą tego swoich synów i wnuki.
W Bogorii Zmartwychwstanie Chrystusa oznajmią o świcie w Wielkanocną Niedzielę wystrzały przy kościele pw. Świętej Trójcy, który słynie z obrazu Matki Boskiej Pocieszenia. Historia mówi, iż w latach 1910-14 w Bogorii działały organizacje „Strzelca” i „Sokoła”. Prawdopodobnie dla upamiętnienia udziału bogorian w patriotycznych zrywach kultywowany jest tutaj od 150 lat zwyczaj wielkanocnego strzelania.
Sandomierscy Rycerze przy Grobie Pańskim
ks. Tomasz Lis /GN
Grób Pański w sanktuarium na Świętym Krzyżu
ks. Tomasz Lis /GN