Zagóruje nad Łysą Górą

  Klasztor na Świętym Krzyżu
Archiwum Klasztoru Jak poinformował Krzysztof Furmanek, właściciel firmy „Furmanek Renewal” z Daleszyc, która wygrała przetarg na odbudowę wieży, ilość wszystkich elementów kamiennych, wg dokumentacji projektowej wynosi 545 sztuk. Kamień użyty do odbudowy wieży będzie to piaskowiec pochodzący z rejonu województwa świętokrzyskiego; kubatura elementów kamieniarskich 287m³, waga 660 ton – co daje 28 ciężarówek 24-tonowych; hełm wieży wykonany zostanie w konstrukcji stalowej pokryty blachą miedzianą, wysokość hełmu wieży 20,5mb. Wysokość całkowita wieży po odbudowie 51,37 mb od poziomu progu kościoła. Na poziomie drugiego segmentu hełmu wieży zaprojektowano taras widokowy.

Pierwszy romański kościół na Świętym Krzyżu najprawdopodobniej nie posiadał wieży. Natomiast pewne jest, że w 1555 roku wzniesiono wolno stojącą dzwonnicę w kształcie wieży. Można ją rozpoznać na fresku w krużgankach, nad wejściem do zakrystii. Jakie były jej dalsze dzieje - nie wiemy.

Po raz pierwszy kościół klasztorny na Łysej Górze został przyozdobiony wieżami przez opata Stanisław Sierakowskiego po 1636 roku. Nowy wygląd elewacji zachodniej przekazuje rycina zamieszczona w dziele Kwiatkowskiego w 1690 roku. Dwie wieże ujmowały fasadę kościoła zwieńczoną trójkątnym szczytem. Wieże na podstawie kwadratu podzielone były na trzy kondygnacje. Dwie dolne miały po jednym oknie, natomiast górna sięgająca kalenicy kościoła, po dwa okna. Hełmy wieży barokowe, kopulaste, zakończone były krzyżami. W jednej z wież umieszczony był zegar.

W ostatnim czasie dzięki staraniom władz kościelnych Stolica Apostolska przyznała starożytnemu kościołowi na Świętym Krzyżu tytuł Bazyliki Mniejszej. Uroczyste ogłoszenie tego aktu będzie maiło miejsce w 16 czerwca o godz. 12.00 podczas Mszy św. na Świętym Krzyżu celebrowanej pod przewodnictwem Jego Eminencji ks. kard. Stanisława Dziwisza, metropolity krakowskiego.