Projekt otrzymał znaczące dofinansowanie w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS). Ponad 49 mln zł pochodzi ze środków unijnych, blisko 20 mln przekazuje Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, a ponad 6 mln – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jak zauważył wicemarszałek Grzegorz Socha, to prawdopodobnie największe dofinansowanie w historii Sandomierza.

  W konferencji prasowej wzięli udział: Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Grzegorz Socha, wicemarszałek województwa świętokrzyskiego, dr hab. Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu, oraz Kinga Kędziora, kierownik zespołu projektowego i główny inwentaryzator muzeum. ks. Grzegorz Słodkowski /Foto Gość

Modernizacja, która ma służyć

Podczas konferencji głos zabrała Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zwróciła uwagę na prospołeczny charakter programu FEnIKS, który nie ogranicza się jedynie do modernizacji infrastruktury, ale zakłada tworzenie nowych przestrzeni aktywności kulturalnej i społecznej.

– Dzięki funduszom europejskim inwestujemy w infrastrukturę kultury, wspieramy instytucje w przekształcaniu ich w miejsca otwarte dla różnych grup społecznych. Ważnym wymogiem jest włączenie komponentu edukacyjnego i społecznego do każdej takiej inwestycji – podkreśliła minister Cienkowska, dodając, że projekt sandomierskiego muzeum był jednym z najwyżej ocenionych w skali kraju.

Projekt "Zamek otwarty" zakłada kompleksowe prace konserwatorskie i modernizacyjne w głównej siedzibie muzeum. W Zamku Królewskim powstanie sześć nowych wystaw stałych, winda i platformy dla osób z niepełnosprawnościami, sala edukacyjna, pokój wyciszenia oraz przestrzeń przyjazna dla rodzin z dziećmi. Zmodernizowane zostanie także poddasze i dach obiektu.

Nowe centrum kultury na Nowym Mieście

Ważnym elementem projektu jest adaptacja budynku przy ul. 15 Sierpnia, zakupionego przez muzeum w 2022 roku. Powstanie tam nowoczesne centrum edukacyjno-konserwatorskie z salą konferencyjno-wystawienniczą, studiami do digitalizacji zbiorów, pracowniami konserwatorskimi, przestrzenią do nagrywania podcastów oraz zapleczem biurowym. Jak zaznaczyła kierownik projektu Kinga Kędziora, wszystkie pomieszczenia będą dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

– Będzie to przestrzeń, która umożliwi codzienną pracę z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi – również tymi z ograniczoną mobilnością czy szczególnymi potrzebami edukacyjnymi. Naszym celem jest maksymalne otwarcie zbiorów i oferty muzeum na mieszkańców Sandomierza i regionu – tłumaczyła Kinga Kędziora.

Szczególną rolę w nowym obiekcie będą odgrywać studyjne magazyny zbiorów, które umożliwią zwiedzającym podglądanie codziennej pracy muzealników oraz procesów konserwacji. Planowana jest też rozbudowana działalność digitalizacyjna: do końca 2029 roku zdigitalizowanych zostanie ponad tysiąc muzealiów, które trafią do katalogu online.

Edukacja, partnerstwo i rozwój kompetencji

Projekt "Zamek otwarty" to nie tylko działania inwestycyjne, ale również "miękkie" – edukacyjne i rozwojowe. Muzeum podpisało listy intencyjne o współpracy z czterema instytucjami: Muzeum Narodowym w Kielcach, Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi, Akademią Sztuk Pięknych w Łodzi oraz Muzeum Wschodniosłowackim w Koszycach. Przewidziano wspólne działania w zakresie wystaw, muzeoterapii, warsztatów dla dzieci i młodzieży oraz wymiany doświadczeń.

W ramach projektu 42 pracowników muzeum weźmie udział w szkoleniach i kursach podnoszących kompetencje, co ma umożliwić skuteczne prowadzenie nowej, rozszerzonej działalności.

– To projekt, który wprowadzi nasze muzeum w XXI wiek – powiedział dyrektor Muzeum Zamkowego dr hab. Mikołaj Getka-Kenig. – Nie chodzi tylko o odnowienie zamku, ale o realną zmianę sposobu funkcjonowania muzeum i otwarcie na odbiorców, których dotąd nie mogliśmy skutecznie zaprosić ze względu na bariery architektoniczne czy brak przestrzeni.

Termin realizacji i kolejne kroki

Zakończenie realizacji inwestycji planowane jest na 31 grudnia 2029 roku. W tej chwili trwają prace dokumentacyjne i przygotowawcze. Jak zaznaczyła Kinga Kędziora, cały projekt jest prowadzony w ścisłej współpracy z konserwatorami zabytków, a zespół realizujący posiada doświadczenie w prowadzeniu podobnych, skomplikowanych przedsięwzięć.

Konferencję zakończyły podziękowania dla zespołu muzealnego i wszystkich współpracowników zaangażowanych w opracowanie i rozpoczęcie projektu. – Kluczem do sukcesu są ludzie – podsumował dyrektor Getka-Kenig. – Bez ich wiedzy, zaangażowania i determinacji nie byłoby ani tego projektu, ani tej konferencji – zaznaczył.