Jego pasja wzbudzała podziw

Muzeum Zamkowe w Sandomierzu zaprezentowało wystawę poświęconą Januszowi Kamockiemu, wybitnemu etnografowi, żołnierzowi AK, muzealnikowi, człowiekowi związanemu z Sandomierzem.

Ekspozycja będzie czynna do 21 stycznia 2024 r.
Ks. Grzegorz Słodkowski /Foto Gość

„Janusz Kamocki – Sandomierzanin, patriota, etnograf” to najnowsza wystawa czasowa, którą można oglądać w Zamku Królewskim w Sandomierzu. Głównym założeniem ekspozycji, której wernisaż odbył się w czwartek 26 października, jest przypomnienie sylwetki dr. Janusza Marii Saryusza Kamockiego (1927–2021), który przez całe życie związany był z Sandomierzem i Sandomierszczyzną. Na przestrzeni wielu lat współpracował z sandomierską instytucją, organizując wystawy oraz odczyty naukowe. Do zbiorów muzeum przekazał ponad półtora tysiąca pamiątek rodzinnych, na bazie których przygotowana została wystawa. Jak powiedział Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor zamku w Sandomierzu, przygotowana ekspozycja ma charakter biograficzny, ale nie brakuje w niej elementów, które przenoszą zwiedzającego w czasie i przypominają o polskim ziemiaństwie. Odtworzony został salon dworu ziemiańskiego w Podgaju – majątku Kamockich. M. Getka-Kenig dodał, że wystawa jest ważna nie tylko ze względu na postać samego J. Kamockiego i jego miejsca w historii Sandomierza, ale także z powodu wielkiego daru, pamiątek, jakie przekazał na rzecz Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Jego kariera jako badacza rozpoczęła się od pracy nad problematyką kostiumologii ludowej oraz zasięgów grup etnograficznych. Z żoną Marią Kamocką z Gierowskich prowadził badania etnograficzne nad strojem sandomierskim, których wynikiem była praca „Strój sandomierski”. Kamocki zajmował się także Podhalem oraz kulturami dalekowschodnimi. Na ekspozycji można zobaczyć dwie rzeźby indonezyjskie, przedstawiające kobietę i mężczyznę w strojach lokalnych. Są także zdjęcia z jego licznych podróży naukowych, m.in. z Singapuru, Indii, Nepalu, Indonezji, Armenii, Kazachstanu czy Uzbekistanu.

– Chcieliśmy odtworzyć atmosferę przedwojennego dworu ziemiańskiego poprzez fotografie, na których jest m.in. Halszka Kamocka, matka J. Kamockiego, stół, zastawa i bibeloty – powiedziała Karolina Gara, która wraz z dr. hab. Tomisławem Giergielem stworzyła zespół kuratorski dla wystawy.

Podczas wernisażu dr Marcin Chorązki z Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie wygłosił wykład pt. „Codzienność rodzin ziemiańskich w niemieckim systemie okupacyjnym na przykładzie mieszkańców dystryktu radomskiego Generalnego Gubernatorstwa”.

Na wystawie oprócz kolekcji Muzeum Zamkowego są także eksponaty ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Muzeum Fotografii w Krakowie, Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Jana Długosza w Sandomierzu, Galerii Antyków Majsak, z Urzędu Miasta oraz ze zbiorów córki bohatera wystawy – Joanny Kamockiej.

Honorowy patronat nad wystawą objął minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Janusz Kamocki urodził się 2 sierpnia 1927 r. w Warszawie. Dzieciństwo spędził w rodzinnym majątku Podgaje pod Sandomierzem. Naukę rozpoczął w szkole powszechnej w Dwikozach, a następnie uczęszczał do Szkoły Ćwiczeń w Sandomierzu. W czasie wojny zaangażował się w działalność konspiracyjną. W lutym 1943 r. wstąpił do Armii Krajowej, gdzie działał pod pseudonimem Mamut. Po wojnie rozpoczął studia etnograficzne oraz studia dyplomatyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Głównymi obszarami badawczymi Kamockiego były kostiumologia ludowa, obrzędowość, demonologia oraz badania nad zasięgiem grup etnograficznych. Został odznaczony przez Rząd na Uchodźstwie Krzyżem Armii Krajowej oraz Złotym Krzyżem Zasługi za działalność niepodległościową. Pośmiertnie został odznaczony przez prezydenta Polski Andrzeja Dudę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.