Zespół kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa w Opatowie jest dziesiątym obiektem w województwie świętokrzyskim z tym zaszczytnym tytułem. Uroczystość wpisania dziewięciu nowych obiektów na Listę Pomników Historii odbyła się w piątek 3 lutego w Pałacu Prezydenckim.

W uzasadnieniu rozporządzenia w sprawie uznania opatowskiej kolegiaty pomnikiem historii czytamy: "Celem ochrony pomnika historii jest zachowanie, ze względu na autentyczność, wartości historyczne, artystyczne, naukowe oraz walory krajobrazowo-przestrzenne, jednej z najcenniejszych świątyń romańskich w Polsce, mieszczącej w swym wnętrzu wybitne dzieła sztuki, w szczególności cenny zespół renesansowych nagrobków, ponadto będącej świadectwem kultury politycznej swojej epoki, jako miejsce obrad sejmiku ziemskiego dawnego województwa sandomierskiego". Obszar pomnika historii "Opatów - zespół kolegiaty pw. św. Marcina Biskupa" obejmuje teren wzgórza z kolegiatą, dzwonnicą, tzw. starą plebanią i ogrodzeniem.

  Dokument rozporządzenia w sprawie uznania opatowskiej kolegiaty pomnikiem historii.
ks. Grzegorz Słodkowski /Foto Gość

Rozporządzenie z rąk prezydenta odebrał proboszcz parafii ks. Michał Spociński. Jak podkreślił, nominacja kolegiaty jest dużą nobilitacją dla samego zabytku i dowartościowaniem miejscowej historii. To wielka radość zarówno dla Opatowa, jak i diecezji. - Pochodząca z XII wieku świątynia to jeden z najcenniejszych i najlepiej zadbanych zabytków, nie tylko ziemi świętokrzyskiej, ale całego kraju. Kolegiata od zawsze była pomnikiem i świadkiem historii ojczyzny, Kościoła oraz wiary ludu Bożego - powiedział proboszcz.

Pomnik historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków. Ustanawiane są od 1994 roku. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.