Tablica zgody sandomierskiej

Marta Woynarowska Marta Woynarowska

publikacja 24.06.2021 15:54

Na sandomierskim Ratuszu została odsłonięta tablica upamiętniająca podpisanie zgody sandomierskiej.

Tablica zgody sandomierskiej Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. ks. Wojciech Kania

Symbolicznego aktu odsłonięcia dokonali biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz, reprezentujący Sandomierz burmistrz Marcin Marzec i przewodniczący Rady Miasta Wojciech Czerwiec, przewodniczący sejmiku świętokrzyskiego Andrzej Pruś oraz starosta sandomierski Marcin Piwnik.

Tablica została ufundowana z okazji 450. rocznicy podpisania zgody sandomierskiej, czyli porozumienia zawartego pomiędzy trzema wyznaniami luteranami, kalwinami i Braćmi Czeskimi. Uroczystość planowana była w ubiegłym roku, jednak z uwagi na obowiązujące obostrzenia i niepewną sytuację została przesunięta na obecny rok.  

- Zgoda sandomierska należy do naszego patrymonium. Tak samo jak dziedzictwo będące dziełem Kościoła Katolickiego, pamiątki pozostałe po sandomierskich Żydach czy mieszkających tutaj wyznawcach prawosławia. Mamy się więc czym pochwalić i do czego odwoływać. Przede wszystkim zaś, nie możemy o tym zapomnieć, bo drzewo bez korzeni usycha - zauważył bp Nitkiewicz. Jednocześnie zwrócił się do mieszkańców Sandomierza z propozycją o nadanie nazwy zgody sandomierskiej jednej z ulic.

Tablica zgody sandomierskiej   W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele duchowieństwa oraz władz samorządowych. ks. Wojciech Kania

Na znaczenie porozumienia między wyznawcami odłamów protestanckich zwrócił uwagę również burmistrz Sandomierza.

- Zgoda była bardzo ważnym porozumieniem ekumenicznym, jak byśmy dzisiaj to określili, do podpisania którego doszło w naszym mieście w 1570 roku. O upamiętnienie tego faktu oraz okrągłej rocznicy wnioskowała rada miasta, a szczególnie radny Andrzej Bolewski. Ubiegły rok był zresztą obchodzony w Sandomierzu jako Rok Zgody Sandomierskiej - powiedział Marcin Marzec.

Zgoda sandomierska podpisana 14 kwietnia 1570 roku wprowadzała pomiędzy zwaśnione odłamy wyzwań reformowanych ugodę, uznającą za równe sobie wyznania - kalwińskie, luterańskie oraz Braci Czeskich, jako wyznania chrześcijańskie. Zobowiązywała ona sygnatariuszy do unikania sporów i podejmowania wspólnych działań w przypadku zagrożenia swobód wyznaniowych. Nie udało się natomiast wypracować wspólnej konfesji, dlatego każdy z odłamów zachował swoją odrębność dogmatyczną.

Zgoda sandomierska dowiodła, iż pomimo odmienności występujących pomiędzy różnymi odłamami, porozumienie, zwłaszcza, że wszystkie wyrastały z jednego pnia -chrześcijaństwa - jest możliwe.

Trzy lata później, sejm konwokacyjny w Warszawie podjął uchwałę, określoną mianem konfederacji warszawskiej, będącą pierwszym aktem prawnym wprowadzającym tolerancję religijną poprzez zapewnienie innowiercom równouprawnienia z katolikami i opieki państwa. Gwarantowała także wieczysty pokój religijny.