Największy fragment relikwii Krzyża Świętego na polskiej ziemi, znajduje się w Sanktuarium na Łysej Górze w Diecezji Sandomierskiej, które od 1936 r. jest pod opieką Ojców Oblatów Matki Bożej (OMI).

Relikwie te dały nazwę całemu regionowi i pasmu górskiemu. W ciągu dziejów były pobierane do różnych relikwiarzy za zgodą biskupów krakowskich, a od 1818 r. biskupów sandomierskich

Zgodnie z wielowiekową tradycją, relikwie zostały podarowane Benedyktynom przez węgierskiego królewicza św. Emeryka (+1031). Według badań naukowych z 2002 r. jest to czarna sosna występująca w Jerozolimie i w całej Palestynie.