Najstarszy w regionie

Andrzej Capiga

publikacja 29.10.2015 10:10

Rozwadowski cmentarz parafialny jest starszy od warszawskich Powązek i krakowskiego Cmentarza Rakowickiego.

Cmentarz w Rozwadowie Cmentarz w Rozwadowie
Grób o. Hieronima Ryby
Andrzej Capiga /Foto Gość

Został on założony jesienią 1785, a więc w tym roku przypada 230 rocznica jego powstania. Zachowało się na nim około 160 zabytkowych nagrobków. – Najstarsze dwa skatalogowane jako pierwszy i drugi, pochodzą z listopada 1847 r. W pierwszym spoczywają członkowie rodziny Jasińskich, niestety nie udało mi się ustalić kim byli. Pierwszy na inskrypcji Jerzy Jasiński zmarł 13 listopada 1847 r. Drugi nagrobek w katalogu znajduje się na grobie Józefy Krupeckiej, żony Romualda Krupeckiego, plenipotenta dóbr ks. Lubomirskiego. Trzeba też wspomnieć o bezimiennym nagrobku, który znajduje się na początku alei głównej od strony klasztoru po prawej stronie. Jego lokalizacja wskazuje, że być może jest to najstarszy grób na cmentarzu. Z relacji różnych osób można wnioskować, iż w grobie spoczywają członkowie rodziny Kosiniaków lub Wąsowiczów. A może ktoś z czytelników GN wie, kto jest tam pochowany ? – pyta Grażyna Lewandowska, parafianka, która przygotowuje książkę na temat historii rozwadowskiego cmentarza. 

Lektura nagrobnych inskrypcji na starych nagrobkach mówi wiele o ludziach dawnego Rozwadowa. Wspomniany Romuald Krupecki nie jest jedynym zarządcą dóbr Lubomirskich spoczywającym na tym cmentarzu. Mają tu także swoje groby Ambroży Ślepowron Sługocki ( zm. w 1893 ), a także Karol Bronec (1924). Jest też kilka grobów pracowników miejscowego sądu: Henryk Schuct (1875) czy Kwiryn Sorg (1884). Są groby miejscowych notariuszy – Jana Martynowicza (1892) i Ludwika Miąsika (1929). Spoczywają tu również rozwadowscy burmistrzowie: Józef Łapiński (1897) i Adolf Stauffer (1935) a także kilku przedstawicieli tutejszej poczty. Wśród tych ostatnich Hipolit Zoellner c.k. poczmistrz. Napotkać również możemy groby cenionych rozwadowskich rzemieślników, w tym Hieronima Pietruszyńskiego, kowala, Michała Jękota, znanego kamieniarza, a także  Filipa Nazara, stolarza. Na rozwadowskim cmentarzu pochowano liczną grupę nauczycieli – najstarszy grób należy do Marii Fiszerówny (1907) i lekarzy – Władysława Dumaier  (1907).

– Chowano tutaj także księży i zakonników. Najstarszy to grób ks. Jana Nykla  (1873) i ks. Bernarda Birkenmajera (1894). Obydwaj byli rozwadowskimi proboszczami. Stare groby zakonników, te od roku 1820 i później, nie zachowały się ((wcześniej szczątki składano w kryptach). Zlikwidowano je bowiem podczas budowy zbiorowego grobowca (szczątki z mogił umieszczono pod nim). Wśród pojedynczych grobów kapucyńskich jest jednak grób br. Kamila (1924) i niezwykle czczony grób o. Hieronima Ryby, kandydata na ołtarze,  zmarłego w 1927 roku  – wylicza Grażyna Lewandowska.