Stalowa Wola. Lasowiacka antologia
Spotkanie poświęcone lasowiackiej kulturze odbyło się w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Stalowej Woli. Przy okazji promowano książkę pt. "Kościuszko z Machowa i inni. Antologia godek lasowiackich".
W spotkaniu z mieszkańcami miasta zainteresowanymi tą problematyką, które poprowadził Marek Gruchota, dyrektor MDK i jednocześnie pomysłodawca wydania książki, wzięło także udział dwoje z kilkunastu autorów, czyli prof. Beata Lorens z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz mgr Patrycja Laskowska-Chyła z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Teksty zamieszczone w tej antologii powstały w ciągu ostatnich 150 lat. Autorami najstarszych są entuzjaści rodzącej się u schyłki XIX wieku etnografii, pamiętnikarze, publicyści i politycy. Wszystkich łączyła pasja i ciekawość wobec ludu rozpoczynającego w XIV wieku proces tworzenia swojej tożsamości. Jest to swego rodzaju lasowiacka Biblia, która pomoże lepiej poznać lud zamieszkujący dorzecze Wisły i Sanu - powiedział M. Gruchota.
Dyrektor MDK dodał też, iż w opasłej, bo liczącej ponad 300 stron książce i wzbogaconej licznymi archiwalnymi zdjęciami, nie znalazły się teksty Franciszka Kotuli i ks. Wilhelma Gaja - Piotrowskiego, ponieważ ich dorobek w tej tematyce jest powszechnie znany.
Prof. Beata Lorens jest autorką tekstu o ks. Wojciechu Michnie, który po raz pierwszy dotarł na teren zamieszkały przez Lasowiaków w 1851 roku. Został duszpasterzem w parafii w Miechocinie. Potem był kapłanem w Pysznicy, a następnie w Zaleszanach. Jego podstawowym dziełem jest „Pamiętnik historyczny” napisany w latach 1867 - 1875, kiedy był proboszcze w Zaleszanach, a obecnie przechowywany w Muzeum Regionalnym w Gorlicach.
- Ks. Wojciech Michna był autorem wielu artykułów ukazujących się w XIX wieku w Galicji, w tym o Lasowiakach. Wskazywał na ich tradycyjność w kulturze, a w religijności doszukiwał się wątków mających swoje korzenie w pogaństwie. Uważał że oni najlepiej zachowali stare obrzędy i rytuały nasączone mocno słowiańskim wątkiem. Określał Lasowiaków jako ludzi dobrych, nieco zamkniętych w sobie, ale zyskujących przy głębszym poznaniu. Chwalił jako dobrych żołnierzy i traktował z sympatią - zapewniła prof. B. Lerens.
Wydanie publikacji sfinansował Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
Dziś książka o Lasowiakach będzie promowana w Centrum Kultury Lasowiackiej w Nowej Dębie oraz Miejskiej Bibliotece Publicznej w Tarnobrzegu.
