Średniowieczny skarb w Zawichoście-Trójcy

Skarb liczy ponad 1840 monet srebrnych i waży prawie kilogram. – Został on zakopany prawdopodobnie w latach 70. XII wieku. Monety znajdowały się w niewielkim naczyniu glinianym, stosunkowo płytko zakopanym. Naczynie zostało uszkodzone (rozbite), prawdopodobnie podczas orki, stąd część monet wysypała się z niego i została rozwleczona wokół naczynia – informuje dr hab. Marek Florek, archeolog z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.

Monety składające się na skarb, to prawie wyłącznie denary książąt Władysława Wygnańca i Bolesława Kędzierzawego, synów Bolesława Krzywoustego. – Wśród monet Bolesława Kędzierzawego przeważają dwa rodzaje denarów: z przedstawieniem postaci księcia z mieczem na awersie i głową św. Wojciecha na rewersie oraz z przedstawieniem na awersie dwóch książąt siedzących za stołem, trzymających kielich, na rewersie zaś stojącego rycerza (księcia) z proporcem. Natomiast wśród monet Władysława Wygnańca przeważają różne odmiany denarów z przedstawieniem księcia z mieczem stojącego nad jeńcem, zaś na rewersie przedstawieniem orła trzymającego w szponach albo chwytającego w locie) zająca – mówi archeolog.

  Zbiór monet z XII wieku odkryty w Zawichoście-Trójcy.
Delegatura w Sandomierzu WUOZ w Kielcach

Zbiór numizmatów został odkryty w trakcie poszukiwań zabytków prowadzonych na terenie Zawichostu przez Nadwiślańską Grupę Poszukiwawczą Stowarzyszenia „Szansa”, kierowaną przez Wojciecha Rudziejewskiego-Rudziewicza. – Skarb odkryto wiosną tego roku w trakcie poszukiwań zabytków prowadzonych na terenie Zawichostu. Wszystkie znaleziska zostały przekazane do delegatury w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Ponieważ ani w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu, ani w Muzeum Narodowym w Kielcach nie ma specjalistów, którzy mogliby skarb opracować naukowo, został on wypożyczony celem opracowania do Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, które też zobowiązało się przeprowadzić jego wstępną konserwację. Stąd prezentacja skarbu w Łodzi. Po zakończeniu konserwacji i pełnym opracowaniu skarb zostanie przekazany do któregoś z muzeów sandomierskich – dodaje M. Florek.

  Odważniki znalezione w Zawichoście-Trójcy.
Delegatura w Sandomierzu WUOZ w Kielcach.

Eksploratorzy znaleźli również ponad 100 monet z XI wieku oraz pochodzące z XI i XII stulecia odważniki. – Wszystkie te znaleziska wskazują, że w XI i XII wieku na terenie Zawichostu-Trójcy istniała osada targowa o znaczeniu ponadlokalnym, gdzie spotykali się kupcy nie tylko miejscowi, ale również z terenów położonych nad Bałtykiem, z Rusi, prawdopodobnie również Węgier. Znaczenie osady i funkcjonującego w jej obrębie targu wynikało z położenia przy jednej z najważniejszych przepraw przez Wisłę, w miejscu, gdzie krzyżował się szlak handlowy łączący Kijów i Nowogród na Rusi, poprzez ziemie polskie, z Europą Zachodnią, ze szlakiem prowadzącym z wybrzeży Bałtyku wzdłuż Wisły do przełęczy karpackich i dalej na Węgry i wybrzeże Adriatyku – mówi M. Florek.

  Zaproszenie na konferencję prasową.
Delegatura w Sandomierzu WUOZ w Kielcach.